Özel Öğretim Kurumu Öğretmenlerinin Yasal Hakları

Özel okul, dershane gibi özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler, tabi oldukları kanun ve yönetmelik gereği belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışmaktadırlar.

İş Hukukunda iş sözleşmelerinin belirli süreli olması bazı şartlara bağlıdır. Bu şartlar olmaksızın sözleşme belirli süreli olarak yapılsa dahi belirsiz süreli olarak kabul edilir.

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile bu kurumlarda çalışan öğretmenlerin iş sözleşmelerinin belirli süreli olarak yapılabileceği kabul edilmiştir.

İş sözleşmelerinin belirli süreli olması nedeniyle öğretmenlerin her eğitim dönemi öncesinde sözleşmenin yenilenip yenilenmeyeceğiyle ilgili tedirginlik yaşayabildiğini ve bazı kurumların, süresinin bittiğinden bahisle iş sözleşmesini yenilemediğini, çalışan öğretmenleri kıdem tazminatı vermeden işten çıkarttıklarını görmekteyiz.

Özel Okul Öğretmeni Sözleşmenin Süresinin Bittiğinden Bahisle İşten Çıkartılabilir mi?

Yargıtay’ın istikrarlı kararları ile, öğretmenlerin sözleşmelerinin belirli süreli olduğu için, salt süresi bittiğinden bahisle işten çıkartılamayacağı kabul edilmektedir.

Dolayısıyla çalıştığı kurumda kesintisiz bir şekilde 1 yıldan uzun süredir çalışan bir öğretmenin iş sözleşmesi, işveren tarafından sözleşme süresi içerisinde haklı neden olmaksızın feshedilir ya da sözleşme süresi sonunda haklı neden olmaksızın yenilenmez ise, öğretmen çalıştığı süreye göre hesaplanacak kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

Bununla birlikte öğretmen, sözleşme süresi içerisinde sözleşmeyi haklı nedenle fesheder ya da sözleşme süresi sonunda sözleşmeyi haklı nedenle yenilemez ise de kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

İhbar Tazminatı

Yukarıda açıkladığım üzere özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin sözleşme süresinin belirli süreli olacağı kanun gereğidir. Sözleşmenin belirli süreli olması, İş Kanunu’nda belirsiz süreli iş sözleşmeleri için düzenlenmiş olan ihbar süresi ve bu süre verilmezse doğan ihbar tazminatının uygulanmasını mümkün kılmamaktadır.

Bu nedenle öğretmen, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi halinde ihbar süresi talep edilemeyeceği gibi, ihbar süresi verilmediğinden bahisle ihbar tazminatı da talep edilemez. Ancak şartları varsa bakiye süre ücret alacağı talep edebilir.

Bakiye Süre Ücret Alacağı

Öğretmenin iş sözleşmesinin, işveren tarafından haklı sebep olmaksızın sözleşme süresi içerisinde sona erdirilmesi halinde, sözleşmesi feshedilen öğretmen, fesih nedeniyle çalışamadığı süre için, yoksun kaldığı geliri bakiye süre ücret alacağı adı altında talep edebilir.

İşe İade – İşe Başlatmama Tazminatı – Boşta Geçen Süre Ücret Alacağı

İş Kanunu’na göre “iş güvencesi” hükümlerine tabi olan işçiler; sözleşmelerinin geçersiz bir sebeple feshedilmesi halinde işe iadelerini talep edebilmektedirler. Bu talep üzerine mahkemenin işe iade kararı vermesine rağmen işveren tarafından işçilerin işe iade edilmemesi halinde işçiler, işe başlatmama tazminatına ve boşta geçen süre ücret alacağına hak kazanmaktadırlar.

İş güvencesine tabi olma şartlarından biri, iş sözleşmesinin belirsiz süreli olmasıdır. Bu nedenle özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler iş güvencesi hükümlerine tabi değillerdir. Geçersiz sebeple olsa dahi işten çıkarılmaları halinde işe iadelerini talep edemezler ve dolayısıyla işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücret alacağına hak kazanamazlar.

Fazla Mesai Alacağı

Bir özel öğretim kurumunda yalnızca öğretmen sıfatı ile çalışan kişi, sözleşmede belirtilen ve aylık ücretine karşılık gelen ders saatinden fazla derse girmişse, bu ek derslerin ücretinin fazla çalışma kapsamında hesaplanması ve öğretmene bu şekilde ödenmesi gerekir.

Ancak öğretmenin aynı zamanda idari görevleri de var ise, haftalık 45 saati aşan çalışmaları fazla mesai olarak kabul edilir ve buna göre ücretlendirilir.

Özetle; bir özel öğretim kurumunda çalışan öğretmenin, iş güvencesi hükümlerine tabi olmadığı için işe iade ve ihbar süresi/tazminatı talep etme hakkı olmasa da, şartları var ise kıdem tazminatı, bakiye süre ücret alacağı ve ek ders ücreti / fazla mesai alacağı talep etme hakkı bulunmaktadır.

Av. Emre Yılmaz

İletişim