İşçinin Alkol Kullanması

İş Kanunu’nun 25. maddesinde düzenlenen İşverenin Haklı Fesih Halleri içerisinde, işçinin işe sarhoş gelmesi ve işyerinde İşçinin Alkol Kullanması da sayılmıştır.

“İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması…”

İş Kanunu m.25/2-d

Buna göre işçinin işyerine sarhoş ya da uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde alkol ya da uyuşturucu madde kullanması, işverene derhal haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme hakkı vermektedir. İşverenin iş sözleşmesini derhal haklı nedenle feshedebilmesi, işçinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağı, işe iadesini talep edemeyeceği anlamına gelmektedir.

Ayrıca 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda da işçinin işyerine sarhoş ya da uyuşturucu madde etkisi altında gelmesi ve işyerinde alkollü içki ya da uyuşturucu madde kullanması yasaklanmıştır.

İşyerine, sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu m.28/1

İşçinin işyeri dışında alkol alarak işe gelmesi ile işyerinde alkol alması bazı yönlerden ayrılmaktadır. Bu nedenle bu hususu değerlendirirken ikili bir ayrıma gideceğim. Diğer makalelerim için buraya tıklayabilirsiniz.

İşçinin İşyeri Dışında Alkol Alarak İşe Sarhoş Gelmesi

İşçinin Sarhoş Olduğunun İspatı Gerekir

İşverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilmesini sağlayan hallerden biri, İşçinin İşe Sarhoş Gelmesidir.

Türk Dil Kurumu sarhoş kelimesini, alkollü içki veya keyif verici bir madde sebebiyle kendini bilmeyecek durumda olan kimse olarak tanımlamıştır. Dolayısıyla işçinin işyerine alkollü gelmesinin haklı fesih nedeni olabilmesi için, işçinin kendini bilemeyecek derecede sarhoş olması gerekmektedir. İşçinin yalnızca alkol alıp sarhoş olmaksızın işyerine gelmesi, işverene iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı vermez.

İşveren işçinin işyerine sarhoş halde geldiğini iddia ederek iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde, işçinin sarhoş olduğunu ispatlaması gerekir. Aksi takdirde işçinin işyerine sarhoş olarak gelmediğini beyan etmesi karşısında, işverenin sarhoş geldi iddiası geçersiz olacaktır ve işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödeme zorunluluğu doğacaktır.

Çeşitli Yargıtay kararlarında, işçinin alkollü olduğunu kabul etmesi, işyerinde alkolün etkisiyle sarhoş bir şekilde düşmesi, şirket aracı kullanırken yüksek promilde alkollü olduğunun tutanak altına alınması, müşteriler arasında rahatsızlık ve şikayete yol açması, aşırı düzeyde alkol kokusu yayması, tanıkların işçinin sarhoş olduğunu doğrulamaları gibi hususlar, işçinin sarhoş olduğunun ispatı için değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

Haklı Değil Geçerli Fesih Gündeme Gelebilir

İşçinin işyerine alkol alıp gelmesine rağmen sarhoş olmaması, işyerinde olumsuzluğa sebep olmaması, işverene iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme yetkisi vermez. Bunun yanında işveren, işe alkollü gelen işçinin savunmasını isteyebilir, işçiyi uyarabilir. Böyle bir durumda işçinin görev tanımına göre ve diğer koşullara göre işçinin iş sözleşmesi, tazminatları ödenerek geçerli nedenle feshedilebilir.

İş sözleşmesinin haklı değil geçerli nedenle derhal feshedilmesi halinde, işçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacak ancak işe iadesini talep edemeyecektir.

İşçinin İşyerinde Alkol Kullanması

Öncelikle belirtmeliyim ki, işyeri kavramı oldukça geniştir. İşçiye tahsis edilen şirket aracında işçinin alkol kullanması bu yasak kapsamına dahil olduğu gibi, görevi gereği toplu taşımayla bir yerden bir yere giden işçinin bu süre zarfında alkol kullanması da Yargıtay tarafından alkol kullanma yasağının ihlali olarak değerlendirilmiştir.

Evden Çalışan İşçi Alkol Kullanabilir mi?

Uzaktan çalışma yöntemi, İş Kanunu’nda tanımlanmış ve 2021 yılında hakkında yönetmelik çıkarılmıştır. Günümüzde Koronavirüs salgının da etkisiyle evden çalışmaya geçiş yoğunlaşmıştır.

Kural olarak uzaktan çalışan işçiler ile işyerinden çalışan işçiler aynı esaslara tabidir. İş Kanunu’nda uzaktan çalışma ile ilgili, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, işçilerin bu konuda eğitilmesi ve bilgilendirmesi özel olarak düzenlenmiştir. İşyerinde alkol kullanılması İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda da ayrıca düzenlenmiştir.

Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. İşveren, uzaktan çalışma ilişkisiyle iş verdiği çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.

İş Kanunu m.14/6

Dolayısıyla evden çalışan işçinin mesai saatleri içerisinde alkol kullanması da işveren tarafından izin verilmediği sürece yasak kabul edilmelidir. İşveren, ispat edebildiği sürece gerekli eğitim ve bilgilendirme yapılmasına rağmen evden çalışan işçinin iş esnasında alkol kullandığını ve bu suretle alkol kullanma yasağını ihlal ettiğini ileri sürerek iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Şirket Aracını Alkollü Kullanmak Haklı Fesih Sebebidir

Bazı işverenler, işçilerine işleri gereği araç tahsis etmektedir. Şirket aracını alkollü kullanan işçi hakkında polis tarafından tutanak tutulması, Karayolları Trafik Kanunu’ndaki hükümler gereği ehliyetine el konulması, işverene haklı nedenle fesih hakkı verir.

(…) Somut olayda; davacının hizmeti yürütmesi için kendisine tahsis edilen şirkete ait araçla 1,40 promil alkollü olarak yakalandığı ve ehliyetinin geri alındığı tartışmasızdır. Davalı şirketin işin yürütümüne ilişkin belgelerinde ve özellikle araçlara ilişkin talimatnamesinde, aracın nasıl kullanılacağı ve araç kullanılmaması gereken haller özellikle belirtilmiştir.
Şirket alkollü araç kullanmayı kesinlikle yasakladığı gibi işin gereği alkol alınması durumunda taksi ücretinin dahi karşılanacağını taahhüt etmiştir.
Alkollü araç kullanmak Karayolları Trafik Kanununa göre de suç olup, davacının direksiyon başında aldığı alkol oranı yasal sınırın üç mislidir. Davacı, şirketin belli koşullarla kullanması kaydıyla işin yürütümü için kendisine teslim ettiği aracı yasal sınırın üç misli fazlası alkollü olarak kullanarak işverenin güvenini kötüye kullanmıştır. Davacının eylemi, doğruluk ve bağlılığa aykırı olup işverenin haklı fesih imkanı doğmuştur. (…)

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2.10.2013 tarihli 2011/30691 Esas 2013/24907 Karar sayılı kararı

İşveren İşçiye Alkol Kullanma İzni Verebilir

Bazı işverenler, işyerlerinde işçilerinin stres atmalarını, rahatlamalarını sağlamak üzere belli zaman dilimlerinde “happy hour” gibi isimlerle etkinlikler düzenlemektedir. Bu gibi bazı etkinliklerde işçilere alkol ikramı yapılabilmektedir.

Böyle bir durumda işçinin işyerinde alkol kullanması işverene sözleşmeyi fesih hakkı vermez. Ancak işveren, işçinin işyerinde alkol kullanımını belli kurallara ve sınırlamalara tabi tutabilir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 28. maddesinin 2. fıkrasına göre işveren; işyeri eklentilerinden sayılan kısımlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi şartlarla alkollü içki içilebileceğini belirleme yetkisine sahiptir

İşçinin Görevi Gereği Alkol Kullanması Fesih Hakkı Vermez

Bazı işçiler, görevleri gereği mesai saatleri içerisinde alkol alabilmekte ya da işyerinde alkollü olabilmektedir. Örneğin alkol üretilen bir şirkette alkol tadımı yapan işçiler, müşterileri yemeğe çıkararak müşterilerle birlikte alkol tüketen işçiler, alkol satışı yapılan bir yerde işin işleyişini bozmayacak düzeyde alkol kullanan işçiler, işyerinde alkol kullanma ya da işyerine sarhoş gelme yasağını ihlal etmiş sayılmazlar.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 28. maddesinin 3 ve 4. fıkralarında, alkollü içki yapılan işyerlerinde çalışan ve işin gereği olarak üretileni denetlemekle görevlendirilenlere, kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan veya içilen işyerlerinde işin gereği alkollü içki içmek zorunda olanlara ve işinin niteliği gereği müşterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olanlara, işyerinde alkol kullanma yasağının uygulanmayacağı düzenlenmiştir.

Av. Emre Yılmaz

Hukuki Danışmanlık Randevusu Talebinde Bulunmak İçin:
[email protected]