Bisiklet Nasıl Sollanır?

Bisiklet kullanıcılarının en yoğun şikayetlerinden biri, otomobil sürücülerinin bisikletleri geçerken çok yakın geçmeleri, hatta kimi zaman bisikleti yol kenarına doğru sıkıştırmalarıdır. Bisikleti geçmenin kural ve yasakları kanun ve yönetmelikte ayrıca düzenlenmemiştir. Bunun sebebi, herhangi bir aracı geçmek ile bisikleti geçmenin farklı görülmemesidir. Bir otomobil sürücüsü “Bisiklet Nasıl Sollanır?” diye sorarsa, cevabı çok basit: Diğer araçları nasıl sollaması gerekiyorsa aynı şekilde.

Araç Tanımına Bisiklet de Dahildir

Karayolları Trafik Kanunu‘nun 54. maddesinde, genel olarak “Geçme Kural ve Yasakları” düzenlenmiştir. Bu maddede otomobil, motosiklet, minibüs, bisiklet gibi taşıt türleri tek tek anılmamış, genel olarak “sürücü” ve “araç” kavramları kullanılmıştır.

Bu iki kavramın Karayolları Trafik Kanunu’nda nasıl tanımlandığına bakalım.

Araç: Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.

Sürücü: Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir.

Bu iki tanımdan görüldüğü üzere, motorsuz bir taşıt olan bisiklet, Kanun kapsamında bir araçtır ve bisikleti sevk ve idare eden kişi de sürücüdür.

Zira bisiklet kanunda, “Üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz taşıtlardır.“ şeklinde tanımlanmıştır.

Geçiş Yaparken Uyulması Gereken Kurallar

Yukarıda belirttiğim üzere kanun ve yönetmelik ile düzenlenmiş olan geçiş yapmanın (sollamanın) kuralları, bisikletleri geçmek için de geçerlidir. Buna göre geçiş yapmanın kuralları aşağıdaki gibidir.

Sürücülerin önlerinde giden bir aracı (dolayısıyla bisikletleri de) geçmeleri için;

• Kendisini takip eden sürücülerin kendisini geçmeye başlamamış olması,
• Önündeki sürücünün (bisiklet sürücüsünün) başka bir taşıt veya aracı geçme niyetini belirten uyarma işaretini vermemiş olması,
• Geçeceği aracın (bisikletin) hızı ile geçme esnasındaki kendi hızını da göz önüne alarak iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt yollarında karşıdan gelen trafik dahil karayolunu kullananların tümü için tehlike veya engel olmadan geçme için kullanacağı şeridin yeteri kadar ilerisinin boş olması (sol şeridin geçmeye yetecek kadar boş olması)

zorunludur.

Bisikleti Geçerken Solundaki Şeride Geçilmesi Gerekir

Bisiklet, ayrı bir bisiklet yolunun veya bisiklet şeridinin olmadığı yollarda, yolun sağ şeridinden gider. Bir şeritte en fazla 2 bisiklet sürücüsü yan yana bulunabilir. Dolayısıyla bisiklet, emniyet şeridinden veya yolun sağ çizgisinden gitmek zorunda değildir.

Bu kural bisikletin girebildiği her türlü yol için geçerlidir. Bisikletin hangi yollara girebildiğiyle ilgili yazım için buraya tıklayabilirsiniz.

Karayolları Trafik Kanunu’nun 54. maddesinde ve Yönetmeliğin 103. maddesinde; geçmenin, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılacağı açıkça düzenlenmiştir.

Dolayısıyla bir otomobilin bisikleti geçerken, bisikletin sol şeridine geçmesi zorunludur. Zira bisiklet sürücüsünün yolu sağ şerittir. Bir otomobil önündeki otomobili nasıl solundaki şeridinden geçiyorsa, bisikleti de böyle geçmek zorundadır.

Bu kural maalesef ki ülkemiz trafiğinde uygulanmamaktadır. Tek tük önümüze düşen yurtdışı kaynaklı videolarda, sollama yasağı olan bir yolda giden bisikletlinin arkasında araçların aynı hızda ilerlediklerini, geçmediklerini görebilsek de, bu durumu bizzat yaşayan biriyle karşılaşmadım.

Bisikleti Geçerken Uyarı Amaçlı Korna Çalınabilir mi?

Kanun ve Yönetmelik, geçiş yapacak araca, geçilecek aracı korna veya selektör ile uyarma yükümlülüğü yüklemiştir. Dolayısıyla bisikleti geçen bir otomobil sürücüsüne bu yükümlülük olarak yüklenmiştir. Ancak burada, bu yükümlülüğün amacının ıskalanmaması gerekmektedir. Zira korna veya selektör yapmanın amacının “uyarma” olduğu açıkça belirtilmiştir.

Bu yüzden otomobil sürücüleri bisikletlileri geçerken, bu uyarma yükümlülüğünü sınırları içerisinde yerine getirmeli, taciz boyutuna vardırmamalıdır. Bisikletin denge temelli bir araç olduğunu unutmamalı, aniden çalınan kornanın bisikletlinin dengesini ve dikkatini bozabileceğini göz önünde bulundurmalıdır.

Bu yüzden her ne kadar kanun ve yönetmelikte geçilecek aracı korna veya selektör ile uyarma yükümlülüğü getirilmişse de, bisiklet sürücüsünü geçerken buradaki tercih hakkının selektörden yana kullanılması, bisiklet sürücülerinin emniyeti için daha yerinde bir tercih olacaktır.

Bisikleti Geçen Otomobil Bisiklet ile Arasında Uygun Bir Mesafe Bırakmalıdır

Geçme kurallarına göre geçiş yapacak olan araç geçeceği araca takip mesafesi kadar yaklaştığında, sol sinyal vererek sol şeride geçmeye ve geçtiği aracı dikiz aynasında gördükten sonra sağ sinyal vererek sağ şeride geçmeye mecburdur. Bu nedenle bisikleti geçecek olan bir otomobilin, bisikleti sıkıştırmaması, alan ve mesafe bırakarak geçmesi zorunludur.

Geçmenin Yasak Olduğu Yerler

Geçmenin herhangi bir trafik işaretiyle yasaklandığı yerlerde, görüş yetersizliği olan tepelerde ve dönemeçlerde, yaya ve okul geçitleri yaklaşımında, kavşaklarda, demiryolu geçitlerinde ve bunların yaklaşımında, gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellerde sürücülerin önlerindeki bir aracı (dolayısıyla bisikleti de) geçmeleri yasaktır.

Bisiklet Sürücüleri de Yol Vermek Zorundadır

Kanun, geçiş yapan araçlara birtakım yükümlülükler yüklediği gibi, geçiş yapılan araçlara da ayrıca yükümlülükler yüklemiştir. Kanun’un 55. maddesinde düzenlenen bu kurallara göre, geçilmek istenen araçların sürücüleri, arkadan gelen aracın korna ya da selektör uyarısını aldığında yolun sağından ayrılmamak ve hızını artırmamak zorundadır.

Ayrıca geçilen araçlar, dar taşıt yolları ile trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaş gitmeleri nedeni ile kendilerini geçmek için izleyen araçların kolayca ve güvenli geçmelerini sağlamak için; araçlarını elverdiği oranda sağ kenara almak, yavaşlamak, gerekirse durmak zorundadır.

Dolayısıyla motorlu araçlara göre yapabileceği hız daha düşük olan bisiklet sürücüleri de, dar ve yoğun yollarda kendilerini geçmek isteyen ancak geçme kural ve yasakları nedeniyle geçemeyen araçların kolayca ve güvenli bir şekilde geçmelerini sağlamak zorundadır.

Av. Emre Yılmaz

_{[email protected]}